Ayçicek yağının endüstriyel üretimi ilk kez Rusya imparatorluğu tarafından 1835 yılında yapılmıştır. Ayçiçeği yağı tekli ve çoklu doymamış yağ asitlerini içerir (oleik-linoleik asit). Standart yapısı Palmitik asit 4–9%, Stearik asit 1–7%, Oleik asit( omega-9 ) 14–40%, Linoleik( omega-6 ) asit 48–74% oranında içerir. Ayçiçek yağının hafif bir tadı vardır ve E vit. içeriği zengindir. Ayçiçek yağı, aynı zamanda, lesitin, tokoferoller, karotenoidler ve mumları içerir. Ayçiçeği yağının dumanlanma noktası 232 °C olduğu için kızartmalarda kullanılır ancak kızartmada hayatınızda olmaması gereken bir pişirme yöntemidir. Tras yağ asitlerinin oluşmasına yol açar.
100 ml standart ayçiçek yağının besin bileşimi :
| Kalori | 884 kcal |
| Karbonhidrat | 0 g |
| Yağ | 100 g |
| Doymuş yağ | 10.3 g |
| Tekli doymamış omega-9 | 19.5 g |
| Çoklu doymamış omega 3 ve 6 | 65.7 g |
| Protein | 0 g |
| Vitamin E | 41.08 mg |
| Vitamin K | 5.4 μg |
Görüldüğü gibi omega 6 yağ asidi bakımından zengindir. Ayrıca pamuk, susam, mısır ve üzüm çekirdeği yağı da yüksek oranda omega 6 içerir. Beslenmemizde bu yağ asitlerinin belli bir dengesi olmalıdır. Omega 6 ve omega 3 yağ asitleri esansiyeldir besinler yoluyla alınması gerekir.
Ayçiçeği yağının olası faydaları:
- Çoklu doymamış yağ asitleri beyin işlevlerinde ve normal büyüme- gelişmede önemli rol oynar.
- Ayrıca cilt ve saç sağlığını destekler, kemik sağlığını korur, metabolizmayı düzenler ve üreme sistemi için önemlidir.
- Omega 6 yağ asitleri enfeksiyonu tetiklerken omega 3 yağ asitleri önlemeye yönelik çalışır.
- Diyabetik nöropatide kullanımının ağrıları azaltıcı etkisi olduğu yansıtılmıştır ancak bu diyetteki yağ oranının karbonhidrat yüzdesini azaltıp kan şekeri kontrolünün sağlanmasını kolaylaştırdığı için olabilir.
- Romotoid artrit hastalığında da hastalığın ilerlemesi üzerine çuha çiçeği yağının olumlu etkilerinin olabileceğini gösteren çalışmalar olduğu gibi herhangi bir etkisinin olmadığını da gösteren çalışmalar mevcuttur.
- Ayrıca klinik çalışmalarda dikkat eksikliği olan hiperaktif çocukların çoklu doymamış yağ asidi düzeylerinin düşük olduğu saptanmıştır. Özellikle omega 3 yağ asitleri düzeyi düşük. (( çocuklarınızı paketlenmiş koruyucu ve renklendirici içeren ürünlerden uzak tutun))
- Diyetlerinde yeterince EPA (omega 3) ve GLA (omega 6) yağ asitlerini alamayanların kemik sağlığını korumalarının daha güç olduğu gösterilmiştir.
Tipik bir amerikan diyeti beslenmesinde omega 6/ omega 3 ‘e oranı 14 ila 15 kat arasında değişir. İçindeki çoklu doymamış yağ asidi Linoleik asit (48–74% oranında içerir) oranı yüksek olduğu için sağlığımız üzerine olan olumsuz etkileri şu şekildedir:
- Menapoz sonrası kadınlarda meme kanseri gelişme riskini arttırabilir.
- Benzer bir etki prostat kanserinin gelişebilme riski açısından da mevcuttur
- Besinler uzun süre kızartma sıcaklığına maruz kaldığında ayçiçek yağı aldehitler üretir bunlarda bazı nörodejeneratif hastalıklar ile ilişkili olabilir.
- Yani nörolojik rahatsızlığı olanlarında şekerden uzak kalmaya dikkat ettikleri gibi zararlı yağ asitlerine karşıda dikkatli olmaları elzemdir.
İşleme ve Depolama Sırasında Dikkat Etmeniz Gerekenler:
- Ayçiçeği yağınızı daha doğrusu bütün sıvı yağlarınızı koyu renkli cam şişelerde saklamanız yapısının bozulmasını engeller.
- Saklama ve işlem sırasında da ayçiçeği yağınızı düşük ısıda kullanmanız ekşime ve besin kaybını en aza indirmek için yardımcı olabilir. Renk pigmentleri, serbest yağ asitleri, fosfolipidler, polifenoller ve fitosteroller ve lezzetini orijinal dokusunda yani rafine edilmemiş formunda daha iyi muhafaza eder. Ancak ısıl işlemlerde yapısı daha kolay zarar görür.
Omega-6 takviyelerinin olası ilaç etkileşimleri:
Aşağıdaki tedavilerden birini kullanıyorsanız omega 6 takviyenizi alırken doktorunuza danışmanız gereklidir:
- Kan sulandırıcı ilaç kullananların omega 6 ya da omega 3 takviyesi almaları önerilmez. warfarin (Coumadin) veya clopidogrel (Plavix) gibi ilaçlar kanama riskinizi arttırabilir.
- Çeşitli bakteriyel enfeksiyonlara karşı kullanılan ceftazidime antibiyotiği de ilacın etkisini arttırabilir.Kemoterapi tedavisi alan doxorubicin, cisplatin, carboplatin, idarubicin, mitoxantrone, tamoxifen, vincristine, and vinblastine gibi tedavileri uygulayan hastalar
- Şizofreni tedavisinde kullanılan Phenothiazines kullananlar
- Böbrek hasarı veya organ transplantasyonunda kullanılabilen Cyclosporine immun sistemi baskılayıcı ilaç kullananlar