Özellikle kurban bayramı gibi et tüketiminin pik yaptığı günlerde vücutta asit ortam yükselir. Vücudumuzdaki metabolik süreçlerde sürekli olarak vücudun asit yükünü arttıran olaylar meydana gelir. Besinlerin sindirimi ya da nefes alıp verirken bile vücut içinde sürekli asit baz dengesi değişir. Bazı besinler vücudun asit yükünün artmasına ve vücudun düşük doz asidosiz de kalmasına yol açar. Amaç vücudun dengede kalabilmesi için asit baz dengesinin korunmasını sağlamaktır.
Vücutta Asit Ortam Artarsa Ne Olur?
- Artan asit yükü vücudun daha kolay yağlanmasına neden olur ya da yağ yakmasını zorlaştırır.
- Sanıldığının aksine osteoporozun başlıca nedeni diyetteki kalsiyum eksikliği değil, vücudun asit yükünü tamponlayabilmesi için kemiklerden kalsiyumu çekmesidir. Kalsiyum tüketimi Amerika, İngiltere ve İsviçre gibi ülkelerde en yüksek iken osteoporoz görülme sıklığının da en yüksek olması buna örnek olarak verilebilir.
- Üstelik kemiklerden çekilen kalsiyum, fosfor gibi mineraller sadece kemikleri kemirmek ile kalmaz. Vücudun ana asit baz dengesini ayarlayan böbreklerde de taş oluşum riskini arttırır.
- Vücudun asit yükünü azaltmasını sağlayan bir diğer bileşikte proteinlerdir. Bu iş için başlıca glutamin amino asidini kullanır. Glutamin amino asidi başlıca kaslarda bulunur. Bu demek oluyor ki asiditeyi azaltmak için vücut kendini kaslardaki glutamini tampon madde olarak kullanır. Sonuç olarak kas dokusu kaybı görülür.
Asidik Ve Bazik Besinler Nelerdir?
Besinlerin alkali ya da bazik oluşunu sindirilirken nasıl parçalandığı belirler. Örneğin sirke ya da portakal, greyfurt, limon gibi turunçgiller asidik görünmesine rağmen bazik etkili besinlerdir.
Yoğun proteinli besinlerin çoğu sülfür içerikli amino asitlerden zengindir ve bu amino asitler sülfirik aside metabolize olurlar.
Çoğu bitkisel besinse sülfür içerikli olmayan proteinlerden oluşur ve genel olarak alkali formdadırlar.
Tahıllar, et ve süt ürünlerinin yüksek alımı ve yeterli ölçüde nötralize edici sebze-meyvenin beraberinde tüketilmemesi asidik beslenmeyi arttırır. Özetle alkali, bazik ve nötr olan besinlere bir göz atın.
Alkali Besinler
- Sebzeler
- Meyveler
- Yeşil çay
Asidik Besinler
- Süt ve ürünleri
- Et
- Tavuk
- Hindi
- Balık
- Kurubaklagiller
- Çoğu tam tahıllı besinler
- Yapay tatlandırıcılar
- İzole edilmiş proteinler (soya ve whey gibi)
- Meşrubatlar
Nötr Besinler
- Sıvı yağlar
- Bitkisel margarinler
- Yağlı yemişler (kavrulmamış, taze, çiğ kuruyemişler)
- Yağlı tohumlar (keten tohumu, susam, ay çekirdeği, kabak çekirdeği, çam fıstığı, hindistan cevizi vb.)
Karşınıza sıklıkla çıkan besinlere yönelik olarak;
Ispanak, kereviz, kabak, marul gibi sebzeler bazik etkisi yüksek olan sebzelerdendir.
Fasulyegiller mercimek ve bezelyeye oranla daha bazik etkilidir.
Parmesan, çedar ve işlenmiş kremsi peynirlerin asit oranı yüksektir.
Yumurta sarısı beyazına oranla daha asidiktir.
Yulaf ve siyah pirincin beyaz pirince oranla asiditesi daha yüksektir.
Süt ürünlerinden asit oranı en düşük olanları tam yağlı süt, yoğurttur.
Kefir nötr bazda dengeli bir besindir.
Patates, havuç ve bürüksel lahanası da özellikle etlerin yanına en iyi yakışan ve asiditeyi azaltan garnitürlerdendir.