Büyüme birbirinden farklı hızlarda olan dönemlere ayrılır. Her dönemin beslenme ihtiyacı farklılık gösterir farklılık göstermeyense çocuğun sağlıklı ve yeterli besine olan ihtiyacıdır. Çocuklar git gide evde geçirdikleri vaktinin çoğunu dışarıda arkadaşları, öğretmeni ve diğer sosyal çevreyle geçirmeye başlar. Bu durum beslenme alışkanlıklarında çevresel faktörlerin etkisini arttırır. Okul dönemi çocukların beslenmesinde nelere dikkat etmeniz gerektiğine özet bir şekilde dikkat çekmeye çalışalım.
- En az 1 ana ve 1-2 ara öğününü dışarda yapacakları için yanına yeşillikli et/tavuk/peynirli sandviçler hazırlayabilir, kuruyemiş, kolay tüketilebilir taze ya da kuru meyvelerden oluşan ara öğünler sunabilirsiniz. Ona sağlıklı seçeneklere nereden ve nasıl ulaşacağını öğretin.
- Dışardan satın alınan içeceklerin çoğu yüksek oranda şeker hatta sanayi şekeri dediğim glukoz-fruktoz şurubu ve koruyucu içerikli olacaktır. Bunlardan uzak kalabilmesi adına yanına taze meyve suyu, komposto gibi içecekleri verebilir ya da ayran, süt, meyveli kefir ya da taze sıkılmış meyve suyu tercih etmesini aşılayabilirsiniz.
- Basit şeker kaynağı besinlerden (çikolata, dondurma, pasta, şekerli içecekler vb.) gelen kalorinin tüm kalori ihtiyacının %10’nunu aşmasına dikkat edin.
- Kahvaltı özellikle okul dönemi çocukları için oldukça önemlidir. Kahvaltı yaparak güne başlamak anlama, öğrenme ve odaklanma kapasitesini arttırır. Bedensel ve zihinsel yorgunluğu ve stresi azaltır.
- Patates kızartması, sürülebilir çikolatalı ekmek ya da paketli gevrekler yerine yumurta, peynir, zeytin ve taze sebze ve meyveleri tercih etmesini sağlayın.
- Sebze ve sağlıklı olduğunu düşündüğünüz besinleri ya da yemekleri tabağında sevdiği yiyeceklerle sunun ya da tarifinizi değiştirin.
- Çocuklar ailede ve çevresinde gördükleri beslenme modellerini kopyalar. Bu nedenle siz uygulama ve izleme noktasısınız. Sizin kahvaltı etmeniz ya da aile sofrasına oturmanız çocuğu da teşvik eder.
- Beslenme düzeni ve saatlerinin belirsiz olması çocuğu sürekli ulaşabildiği seçeneklerden atıştırmaya iter. Buna karşı Düzenli, Dengeli ve Yeterli öğünler oluşturmalısınız.
- Ona okuldan geldiğinde ya da ders aralarında taze meyveler, güvendiğiniz kaynaklardan alınmış ya da sizin hazırladığınız kek, pasta, poğaça, sandviç, börek, simit vb. üzerinde son kullanma tarihi yazmayan taze ürünler sunun.
- Su içimini teşvik ve takip edin.
- Okuldaki öğününde tabldot ya da sağlıklı besinler satan bir kantin yoksa, beslenme çantası ya da öğle yemeğini yanına paketleyin.
- Okulda tükettiği ana öğünleri takibe alın ve akşam evde farklı yemekler sunun.
- Ona sağlıklı seçenekler sunun unutmayın çocuk ailenin beslenme alışkanlıklarını kopyalar.
- En az 1 saatini ders dışı aktivitelerde planlanmamış egzersizlerde ya da sevgi ve ilgi duyduğu bir egzersiz ile geçirmesini teşvik edin. Unutmayın siz hareket edecek lüksü kendinizde göremiyorsanız çocuğunuzda televizyon, tablet ya da bilgisayar başına yapışacaktır.
- Çocuğunuzun hareketsizleştiğini gözlemliyorsanız konuya el atın. İLGİSİNİ ÇEKERCEK konuları gündeme getirin, BİRLİKTE VAKİT GEÇİRİN. Bu birlikte sofrayı hazırlamak, yemek yapmak ya da sinemaya, açık havaya veya alışveriş merkezine gitmek bile olabilir.
- Yiyecekleri ödül olarak göstermeyin. Tabi ki çikolata, dondurma hamburger yemek isteyecek. Burada size düşen daha sağlıklı seçeneği göstermek hatta uygulamak olacaktır.
- İştahları konusunda onlarla inatlaşmayın tıpkı sizin gibi onlarda bazen iştahsız sonrasında aşırı iştahlı olabilir. Unutmayın onların değişen yaşlarda mide hacimleri ve enerji ihtiyaçları sizden farklıdır.
- Büyümelerini yaşına ve boyuna göre takip etmeniz. Onun yeterli beslenip beslenemediğinin en net göstergesidir.
Okul Dönemi Çocukların Yaklaşık Porsiyon Ölçüsü
Çocuğunuz fazla kilolu ve iştahlıysa porsiyon kontrolünü öğrenmesine imkan tanıyın.
Besin Grubu | 4-8 Yaş Kız | 4-8 Yaş Erkek | 9-13 Yaş Kız | 14-18 Yaş Kız | 9-13 Yaş Erkek | 14-18 Yaş Erkek | |
GÜNLÜK KALORİ İHTİYACI(kkal) | 1200-1800 | 1200-2000 | 1400-2200 | 1800-2400 | 1600-2600 | 2000-3200 | |
ET | 2-3 KB (köfte büyüklüğü) | 150g (5 KB) | 150g | 150g | 200g | ||
YAĞ | %25-%35 | 25g | 25g | 25g | 30g | ||
SÜT | En az 130 g karbonhidrat ve kompleks karbonhidrat ağırlıklı | 1 kase yoğurt + 2 dilim peynir + 1 su bardağı kefir/süt | |||||
SEBZE | 400g | 500g | 500g | 600g | |||
MEYVE | 300g | 300g | 300g | 400g | |||
Ekmek Yerine Geçenler | 5 porsiyon | 6 porsiyon | 6 porsiyon | 8 porsiyona | |||